بر اساس مطالعهی جدید منتشر شده در مجلهی Cell Metabolism، انتقال اطلاعات ژنتیکی حیاتی درون سلول، تلگرافی یکطرفه نیست. میتوکندری به ساختارهای درون سلولها گفته میشود که در تبدیل مواد مغذی به انرژیِ قابل استفاده نقش حیاتی دارند. قسمت عمدهی مادهی ژنتیکی در هسته قرار دارد که بزرگترین مولفهی سلول به شمار میرود. میتوکندری حاوی دیانای هم است که همهی آن از مادر به ارث رسیده است. بر طبق مطالعهای جدید، میتوکندری فقط از هسته دستور نمیگیرد.
دکتر «چانگن دیوید لی» نویسنده و محقق ارشد از دانشگاه کالیفرنیای جنوبی، مرکز سرطان نوریس و دانشگاه آجو بیان کرد: «میتوکندری دیانای خاص خود را دارد که احتمالاً از باکتریهای باستانی که مدتها پیش به سلولهای ما ملحق شدند، نشات میگیرد. ما نمیدانستیم دیانای میتوکندریایی انسان برای کنترل هسته اقدام به رمزگذاری پیامها میکند. این اکتشافی اساسی است که دو ژنوم ما را به عنوان یک سیستم ژنتیکی با روند تکاملی همکاری محور در نظر میگیرد. این اکتشاف میتواند تاثیر ماندگاری بر طیف عظیمی از حوزههای علمی و پزشکی بگذارد. درک چگونگی برقراری ارتباط دیانای درون سلولی باعث خواهد شد محققان بیشتری به هماهنگی ژنهای رمزگذاری شده در هر دو ژنوم و نقش آنها در پیری و بیماری پیببرند. یافتههای ما حائز اهمیت زیادی هستند، زیرا پیری باعث میشود سلولها در هم بشکنند و بیماریهایی نظیر سرطان و آلزایمر به وجود آید.»
دکتر لی و همکارانش به واسطهی انجام تحقیقات بر روی سلولهای انسان دریافتند که وقتی سلولی تحت استرس بوده و به مواد مغذی نیاز داشته باشد، پروتئین «MOTS-c» به درون هسته حرکت میکند تا ژنها را کنترل کرده و سیستمی دفاعی ایجاد کند. واکنش آنتی اکسیدانی هم در اینجا میتواند روی دهد.
محققان افزودند: «پی بردن به اینکه سلولها چگونه عمل میکنند، میتواند درک ما را از بیماریهای مرتبط با سن ارتقا بخشد و شاید روزی، درمانهای جدیدی مبتنی بر میتوکندری ارائه کرد.»
نوشته: sci-news
ترجمه: منصور نقیلو
ژنوم (به انگلیسی: Genome) انسان همهٔ مادهٔ ژنتیکی یک فرد است که در اصل محتوای ژنتیکی یاخته آن فرد؛ که شامل دیانای هسته،کلروپلاست و میتوکندری است، میباشد. ژنوم دستورالعملهای ارثی برای ساخت، پیشبرد و نگهداری یک موجود زنده را دارا میباشد. کلمهٔ ژنوم از دو کلمهٔ ژن (gen) و پسوند (ome-) که از کلمهٔ کروموزوم میآید ساخته شدهاست. بدن آدم بهطور نسبی از پنجاه تا صد میلیارد یاخته تشکیل شدهاست که در هر یاخته تمام دستورالعملهای کدگذاری شدهٔ لازم برای هدایت تمامی فعالیتهای یاخته و ساخت پروتینهای لازم، موجود میباشد. به هر گروه کامل از این دستورالعملهای ما ژنوم گفته میشود.
ژنوم از چهل و شش مولکول دیانای متمایز از هم به نام کروموزوم تشکیل شدهاست. در باکتریها و اشکال سادهتر زندگی، ژنوم تنها حاوی یک کروموزوم است. کروموزومهای انسانی از نظر اندازه و اطلاعات بسیار گسترده و گوناگون هستند. کروموزومهای آدمی بیشترین تعداد ژنها یعنی بیش از پنجاه هزار ژن را دارا میباشند. کروموزوم y در انسان کمترین تعداد ژنها را یعنی ۲۳۱ عدد را دارا میباشد. ژنوم آدم حاوی بیش از سه میلیارد ذرهٔ رمزی دیانای (DNA)است که در کروموزومها قرار دارند و دیانای شامل جهار بلوک آدنین (A)، گوانین (G)، سیتوزین (C) و تیمین (T) است که بارها در سراسر ژنوم تکرار شدهاست. ژنهایی که از پدر و مادر به ارث برده میشوند (ژنوتیپ) صفات فرزندان را (فنوتیپ) شکل میدهند.
میتوان ژنوم انسان را که در DNA ذخیره شدهاست با یک کتابخانه به صورت زیر مقایسه کرد:
- کتابخانه شامل ۴۶ کتاب (کروموزوم) است
- کتابها بین ۴۰۰ تا ۳۳۴۰ صفحه (ژن) دارند
- هر کتاب دارای بین ۴۸ تا ۲۵۰ میلیون حرف (نوکلئوتیدهای A,C،G,T) است
- بنابراین کتابخانه در مجموع از بیش از ۶ میلیارد حرف تشکیل شدهاست
- کتابخانه در درون یک هسته سلول به اندازه یک نقطه کوچک قرار دارد
- یک کپی از کتابخانه (تمام ۴۶ کتاب) در تقریباً همه سلولهای بدن ما قرار دارد.